Gelişim Haber

Ortadoğu’da Barışı Tesis Etmek

Ortadoğu’da Barışı Tesis Etmek

Son yıllarda Ortadoğu bölgesinde önemli olaylar cereyan etmektedir. Bölge, iç ve dış karışıklıklara, yeni olaylara gebe durumunda olup yeni düzenlemelere tabi tutulmak istenmektedir. Burada dış etkenler, bölgenin iç koşullarına göre daha etkin bir rol oynamaktadırlar. Dış etkenlerin belirgin olduğu yeni düzenlemeler, bölge ile ilgili geçmişte oluşan bazı ön yargılar üzerinden yapılarak gerçekleştirilmeye çalışıldığı görülmektedir.   İslam’ın demokrasiyle uyumlu olmadığı ve demokrasiye engel teşkil edebilecek özellikler barındırdığı ileri sürülerek, yine İslam’ın Batı karşıtı, aşırı ve şiddet eğilimi özellikleriyle antidemokratik bir değerler sistemi olarak resmedilmesi ya da klişeleşmiş Oryantalist kalıplar içerisinde bu durumun anlaşılması, akademik anlamda mümkün görülmemektedir.  Ancak günümüzde Ortadoğu bölgesindeki sorunlar, Batı demokrasileri zeminde, Batılı değerler ideal tip haline getirilmekte ve sahip oldukları özellikler ön plana çıkartılarak genelde tartışılmaktadır.  İktisadi geri kalmışlık, ekonomide devletin ağırlığının fazla olması, dinamik bir sivil toplumun olmayışı, kişiler arası güven eksikliği, hatta coğrafi olarak Avrupa’nın uzağındaki konumu, Ortadoğu toplumlarını demokratikleşmeden alıkoyan birer eksiklik olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla bu vasıfların demokrasiyle ne derece ilişkili oldukları, Ortadoğu toplumlarının bu özelliklerin ne kadarına sahip olduklarına yönelik analizler önem arz etmektedir. Bu analizlerde en az bölgenin iç sorunları kadar, bölgede çıkarları bulunan ülkelerin de önemli bir unsur olarak göz ardı edilmemesi ve analiz kapsamı dışında tutulmaması gerekmektedir.  Yine de Ortadoğu coğrafyasında bulunan ülkelerin toplumsal iradeyi yansıtacak katılımcı bir siyasal yapı ortaya koyamamış olmaları en önemli sorunlardan birisidir. Bundan dolayı demokrasi, insan hakları vurgusu Ortadoğu coğrafyası için Batı dünyasında söylem bazında her zaman vurgulanmakla beraber, bunların bölge halkları arasında tesisi konusunda duyarlı ve samimi bir tutum gözükmemektedir. Din olarak İslam’a atfedilen olumsuz nitelemeler, Batı kamuoyunda var olan olumsuz ön yargıları haklı çıkartarak, şiddet ve terör yanlısı dini görünümlü(El-Kaide, Boko Haram, El Nusra, Eş Şebab, DAEŞ vs) örgütlerle toplumlar arası çatışmayı artıracak bir tutum içerisinde olunması, Ortadoğu bölgesinde Barışı tesis yönünden ciddi bir problem teşkil etmektedir. Bu durum, sadece dini alanla ya da mezheplerle ilgili olmayıp, etnik ve kültürel alanları da kapsamakta; bölgede az da olsa var olan istikrarı sarsmaya dönük olarak kullanılmakta ve bu şekilde bölgenin kaynaklarının, belli güçlerin elinde toplanmasına ve bölge ülkelerinin büyük güçlere bağımlı hale getirilmesine hizmet etmektedir. Bu bakımdan bu sorunları giderecek ve bölgede güveni tesis edecek her türlü ilişkinin(ekonomik, kültürel, ticari, turizm, akademik vs.) canlandırılması ve artırılması bir tedbir olarak düşünülmelidir. Bunun için bölge insanlarının sivil alanda özgürce örgütlenebildiği, özgür medyasının bulunduğu, toplumun siyaset kurumlarını kendi rızalarına dönük olarak yönlendirilebildiği bir durumun temin edilmesi gerekmektedir. Bu da ancak dış etkenlerin tesirinin azaltılabildiği, bağımlılıktan kurtulabildiği ölçüde mümkün olabilecektir. Dolayısıyla anılan hususların üzerinde her boyutuyla durulması, Ortadoğu’da iç ve dış barışı tesis etmek için önem arz etmektedir. Bu bağlamda, sosyal bilimlerin çeşitli alanlarının dahilinde Ortadoğu ile ilgili sorunların tartışılacağı bu sempozyum, bölgede refah, barış, huzur ve istikrarın tesisi üzerine yoğunlaşmayı amaçlamaktadır. Diğer bir ifadeyle, aşağıda başlıklar halinde verilen konular eşliğinde sempozyumun amacı, Ortadoğu bölgesinde bugün yaygın bir konum kazanan çatışma ve şiddetin bertaraf edilerek, bölgede refah, barış ve istikrarın tesisinin olabilirliği üzerinde durmak olarak hedeflenmektedir.

https://ortadogu.gelisim.edu.tr